Chả đầu heo - ở miền Bắc gọi là giò thủ, giò xào - có nguyên liệu chính làm từ thịt đầu heo, lưỡi heo, nấm mèo...
Món này có vị thơm ngon dai giòn sần sật chấm với muối tiêu chanh ăn kèm dưa cải và bánh phồng tôm thì không gì sánh bằng.
Việc bếp núc ngày Tết chủ yếu do người nội trợ đảm đang trong gia đình đảm nhiệm. Ở nhà tôi, ngoài đầu bếp chính là bà ngoại và mẹ thì ba tôi và tôi là phụ bếp, làm ch-n sai vặt cho đầu bếp.
Từ sáng sớm hai mươi chín Tết, ba đã chở mẹ đi chợ mua nguyên liệu chuẩn bị để làm món chả đầu heo. Thịt đầu heo là mặt hàng bán rất chạy vào ngày Tết nên giá cả có nhỉnh hơn ngày thường một tí. Nhưng không sao. Tết mà, miễn sao cỗ bàn đầy đủ thịnh soạn là được.
Thịt đầu heo đem về thì ba là người chịu trách nhiệm về kh-u cạo rửa. Phải nấu nước nóng đổ vào thau thịt rồi dùng lưỡi lam cạo cho thật sạch lông và những chất bẩn ngoài da, đặc biệt là ở khóe tai của miếng thịt, sau đó pha giấm loãng ng-m cho thật trắng rồi rửa lại dưới vòi nước cho thật sạch.
Lưỡi heo cũng cạo sạch lớp màng trắng bên ngoài và khía một đường dọc để luộc cho mau chín. Nấm mèo đen ng-m cho nở rồi rửa sạch cắt miếng vừa ăn.
Mẹ bắc cái nồi lên bếp đổ nước lọc vào, sau đó mẹ cho thêm nhánh gừng, vài củ hành tím đập dập và một chút muối vào. Đợi nước sôi lên mẹ bỏ thịt đầu heo và lưỡi heo vào luộc. Một bộ thịt đầu heo thì hai cái lưỡi heo là vừa.
Khi thịt vừa chín tới, mẹ vớt tất cả ra và ng-m vào một thau nước đá. Trong khi mẹ xắt thịt thì ba đi rọc lá chuối, lau sạch rồi đem ra nắng phơi cho héo héo. Chị em tôi thì lấy d-y lát nhúng nước và chẻ làm hai để chuẩn bị gói chả.
Ngoại cho tiêu đen lên chảo và rang nhỏ lửa, đến khi tiêu nổ lép bép thì ngoại trút ra cái cối, giã hơi dập. Tôi thắc mắc tại sao phải dùng tiêu đen và nấm mèo đen để làm chả. Ngoại nói bí quyết là chỗ đó. Tiêu đen bao giờ cũng thơm hơn và nấm mèo đen dày, giòn hơn nấm mèo trắng.
Mẹ lóc bớt mỡ ở miếng thịt đầu rồi bắt đầu xắt mỏng, lưỡi heo cũng xắt mỏng. Mẹ nói nguyên liệu phải được xắt mỏng và có bản lớn thì khi gói lại mới dễ dàng kết dính, miếng chả lấy ra khỏi tủ lạnh để l-u vẫn không bị bời rời.
Một thau nguyên liệu đã được xắt xong, mẹ cho nấm mèo vào rồi bắt đầu nêm nếm gia vị. Tỏi phi, hạt nêm, bột ngọt, muối. Sau khi trộn đều nguyên liệu, mẹ chia làm bốn phần và bắc chảo lên xào từng phần.
Chiếc chảo lớn được đặt lên bếp bỏ vào tí xíu dầu ăn cho thật nóng, nguyên liệu được đổ vào nghe xèo xèo. Phải nhanh tay đảo đều để gia vị thấm vào xớ thịt. Mẹ nói chỉ cần xào cho nóng vì các nguyên liệu đã được luộc chín cả rồi. Xào khoảng năm phút thì mẹ cho một xíu nước mắm nhĩ và rắc hạt tiêu vào rồi nhắc chảo xuống.
Lá chuối đã được trải ra trên cái m-m. Công đoạn gói chả thì ba tôi làm vì cần dùng lực để siết chặt. Để dễ gói, ba cho nguyên liệu vào cái túi ni lông mới rồi cột chặt lại, sau đó dùng lá chuối gói lại như đòn bánh tét.
Phải siết thật mạnh theo chiều dọc lẫn chiều ngang đòn chả bằng d-y lát thì chả mới dẽ lại thành một khối. Cứ thế, khoảng nửa giờ sau thì bốn đòn chả đã được gói xong, để cho thật nguội rồi bỏ vào ngăn mát tủ lạnh.
Sáng ba mươi Tết, m-m cơm cúng ông bà đủ màu sắc vô cùng hấp dẫn: dĩa xôi gấc màu đỏ, bánh tét lá cẩm màu tím, con gà luộc vàng ươm, canh khổ qua xanh rờn, dĩa chả đầu heo có màu đen của nấm mèo, màu trắng của mỡ và g-n heo xen lẫn màu n-u của lưỡi heo trông thật hấp dẫn.
Món này ăn kèm với dưa kiệu, dưa cải cùng bánh tét thì ngon khó cưỡng. Mỗi miếng ăn đem đến cảm giác khoái khẩu cho vị giác. Giòn sần sật, vị ngọt mặn của thịt, vị cay của hạt tiêu như tan trên đầu lưỡi. Chả đầu heo có thể xắt mỏng ra cuốn bánh tráng rau sống ăn no quên thôi.
Niềm vui ngày Tết không chỉ là được thưởng thức những món ăn ngon mà là không khí qu-y quần, cùng làm, cùng ăn của cả gia đình, để rồi sau Tết đám con cháu lại như đàn chim vỗ cánh bay đi muôn phương nhưng trong lòng vẫn luôn cảm thấy ấm áp, luôn mong đến Tết để trở về quê hương sum họp với gia đình.
"Món Tết quê nhà" cảm ơn hơn 580 bạn đọc đã gửi bài
Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những c-u chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, m-m Tết xa quê của bạn...
Bạn đọc có thể viết về những c-u chuyện thú vị quanh m-m cơm Tết, những món ăn tình th-n sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong m-m cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như t-m tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.
Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 31-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xu-n Quý Mão 2023.
Các bài sơ khảo sẽ được in thành sách.
Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email montetquenha@tuoitre.com.vn.
Ban tổ chức đã nhận được hơn 580 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến ngày 9-12:
Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xu-n Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma T-n Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle, Mỹ Hà Đoàn, Duy Buu, Tường Anh Linh, Tuyết Nhung Triệu, Song Dai, Dong M-y Thong, Trang Nguyễn Thị Thùy, Hạnh Bảo, Trần Hiếu Nguyễn, phước vothi, Trần Thị Thoan, vinh hoa nguyen, Đạt Nguyễn Huỳnh, Thị Hiền Lê, Phùng Mỹ L-m, Hien Duong, Minh Út Nguyễn, Loc Le, Phuong Hoai, Binh An, Ha Thu, Nguyễn Ngọc Hùng, Kim Ng-n Cao, Nga Cao, Nguyễn Văn Mai, Hồng Thắm, duc nguyen nguyen, Thi Thuy Tran, Phạm Huỳnh Lu-n, Dương lê Đức, Tường Anh Linh, ngoc nguyen, Thanh Tú Nguyen dat vo, Hien Le, Hoa Mai, trang pham, lang Ton That, Kim Ha Tran, ngoc nguyen, thanhtuantqn, Trieu Ve, Le Minh Hai PT, Quỳnh Chi Ngô, Chau Que Huynh Ngoc, Diep Bui, Hoi Le Quang, Peter Ben, Anh Thư Pham, Luu Cam Van, khue viet truong, Minh La Thao, Van Hung Nguyen, Xuan Thi, Nhu Y Le Huynh, Si Lecong, Dũng Mai Duc, ngoc nguyen, Nguyen Khanh Linh, Nhung Pham, Kieu Nguyen, Hương Giang Nguyen Thi, Thanh chung chi, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hải Bùi Thị, Nguyễn Thị Huyền Nga, Thuy Ho, Khải Trần Kym nè, Nguyễn Nhật Thanh, Yên Trám, Lê Lê, Bích Ngọc, Vũ Thần, Tạ Thanh Hải, Nhà M-y, Tùng Minh, Huong nguyen, Thị Thúy Trần, Hoàng Trần, Thanh chung chi, Vu ta tu, Hạnh Nh-n Le, Kim Anh Huynh, Trương Minh Thua, Thương Hoài, Thanh Le, Hành Nghĩa, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hồng Anh Nguyen, ThienLoc Huynh, Công Nguyễn, Nẻo Về Thiện Lành, Ch-u Quế Huỳnh Ngọc, nghia pham, văn Tuấn, Diệu Hiền Dương, Bích Ngọc, manh hoainam, Thuy Le, Nhung Dinh, Kha Nguyen, Lý Thị Dung, Nguyễn Thị Nở, Hien Duong, Quỳnh Nguyễn, Yến Anh Nguyễn, Nguyen Hongminh, Vũ Trần, Anh Vo, Hà Trần, Thu Hien, yen pham, Nguyen Minh, Tran Dang, Lê Văn Dũng, Hiền Anh Vũ thi, tu nguyễn đình, Kha Nguyen, Minh Tran, Anh Thien Nguyen Do, Ms Hoa, Thị Mai Hien Le, Loan Mai, Anh Nguyen, Nguyen Thi Hong Minh, bsn JoLy, (BeTo) Mưc, Thảo Nguyễn Hoàng, Ngoan Đỗ, nguyen hoa binh, phuong lien du,Thiên Nhất Trần, Hà Trần, Minh V-n Lê, Nhung Dương Thị, Ngan Lam, Huong Bui, Duong Hung, Võ Bích hạnh, Đoàn Hòa, Hùng Đinh Ngọc, Lư Thế Nhã, Thắng Phạm, Nguyệt Lại, Minh Tien, Nguyen Do, Thu Hằng Trần Thị, nguyen huyen, sg wong lan, Hai Duong Thanh, Tuyet Minh Tran, Le Le, Minh Thu, Hạo Phùng, Luyen Dinh, Ngô Quốc Việt, Minh Nguyen, Huynlinh Voduong, Tran Van Thai, Hùng Đinh Ngọc, Hảo Nguyễn Như, Loan Mai, Dung Thanh, Hoang Anh Linh, Thu Hoang, Đức Anh, Bích Phạm, Đinh Lệ, Bach Phan Tran, Nguyễn Phạm Hải Dương, Thị Hương Nguyễn, Thiên Di Kim, Bích Nhàn Nguyễn Thị, Ngô Nữ thùy Linh, Vien ngoc tran, mai lương phuong, Tra My, Phạm Thị Quyên, Mỹ Ch-u Nguyễn Thị, Bui Ngoc Thuy, van Truong tran, tam minh, Nga Cao, lan Huong Le Thi, Hai Bui Thi, Phuc Nguyen Nhan, Yến Lê, son pham, Hong tuoi nguyen, Linh Linh, Tuan Buu Le, Dinh Trung, thanh lan, Tặng vũ, Hoai phuong tran, ngoc nguyen, Hong ha Mary, Sơn Pham, Duc Phan Tan, Hồng Nguyễn, Quỳnh Chi Nguyễn Hoang Van, Đinh Phùng Văn, uyen bao, tu mai, Ngoc Hong, Thi Nguyen, Truc Nguyen, maitao, thảo vy, Tu Hao Lam, Huyen Nguyen Thi, Từ Linh, Trúc Phương Tivi Mẹ, Mai Tao, Giao Thừa Nguyễn, Tặng Vũ, văn Trương Trần, Phương Lý, Giao Thừa Nguyễn, Hiền Trần, Nhật Linh Phạm Ngọc, Nhan Hoang, Thị Liêu, Hồng Anh Nguyễn, ...
BAN TỔ CHỨC
